รำลึกถึงเพนนี มาร์แชลล์ ผู้กำกับหนึ่งในหนังกีฬาที่ดีที่สุด A League of Their Own

หากย้อนกลับไปดูปี 2017 จะพบว่า เป็นปีที่วงการภาพยนตร์สูญเสียนักแสดงมากมายไม่ว่าจะเป็น จอห์น เฮิร์ต, บิลล์ แพ็กซ์ตัน, โรเจอร์ มัวร์ นั่นคือเฉพาะที่มีชื่อเสียงโด่งดังรู้จักกันทั่วไป แต่ในปี 2018 วงการภาพยนตร์ดูจะสูญเสียคนทำงานเบื้องหลังไปอย่างต่อเนื่อง และเมื่อ 17 ธันวาคม 2018 เพนนี มาร์แชลล์ ที่เป็นทั้งนักแสดงและผู้กำกับหญิง เจ้าของผลงานการแสดงอย่าง รายการโทรทัศน์ Laverne & Shirley และงานกำกับอย่าง Big และ A League of Their Own ก็จากไปด้วยวัย 75 ปี อย่างสงบที่บ้านในฮอลลีวูด ฮิลล์ส ด้วยอาการแทรกซ้อนจากโรคเบาหวาน

มาร์แชลล์มีชื่อจริงว่า แคโรล มาร์แชลล์ เกิดเมื่อ 15 ตุลาคม 1943 โตมาในย่านบร็องซ์ เป็นน้องสาวของอีกหนึ่งผู้กำกับชื่อดัง แกร์รี มาร์แชลล์ จาก Pretty Woman และ The Princess Diaries ซึ่งจากไปเมื่อปี 2016 กับการเลี้ยงดูที่ได้รับ มาร์แชลล์เคยเขียนเอาไว้ในหนังสือความทรงจำเรื่อง My Mother Was Nuts เอาไว้ว่า “คุณต้องมีอารมณ์ขัน หรือเรื่องอื่นๆ มาฆ่าตัวเอง” และ “คุณต้องรู้ว่าอะไรคือการเหน็บแหนม ถากถาง” มาร์แชลล์พูดไว้ในการให้สัมภาษณ์เมื่อปี 2012

และบทสาวทอมจอมโผงผาง ลาเวิร์น เดอฟาซิโอ ในรายการโทรทัศน์ที่แยกจากเรื่อง Happy Days ตอนปลายยุค 70 ก็ส่งให้เธอเป็นคนดัง พรสวรรค์จากการใช้ภาษากายสร้างอารมณ์ขันทำให้เธอได้รับความสำเร็จมากมาย ในจำนวนนั้นก็มี ได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลลูกโลกทองคำ โดยรายการที่เธอนำแสดงคู่กับ ซินดี วิลเลียมส์ ที่รับบทเชอร์ลีย์ ฟีนีย์ เพื่อนร่วมงานของลาเวิร์นในโรงงานสุราแถบมิลวอลกีตอนปลายยุค 50 ออกอากาศนานถึง 8 ฤดูฉายจากปี 1976 – 1983

มาร์แชลล์เริ่มงานกำกับจากซีรีส์โทรทัศน์ ก่อนมาจับหนังใหญ่เรื่องแรก Jumpin’ Jack Flash ในปี 1986 ที่วูปี โกลด์เบิร์กแสดงนำ และหนังเรื่องที่สอง Big ที่นำแสดงโดยทอม แฮงค์ส ก็ทำให้เธอเป็นผู้กำกับหญิงคนแรกที่ทำหนังได้เงินมากกว่า 100 ล้านเหรียญ มาร์แชลล์ตอกย้ำความสำเร็จด้วยผลงานเรื่องต่อมาในปี 1992 – A League of Their Own ซึ่งบอกเล่าถึงลีกเบสบอลของผู้หญิงในยุค 40 ซึ่งเต็มไปด้วยนักแสดงสาวระดับหัวแถวมากมาย อาทิ จีนา เดวิส และมาดอนนา

งานเด่นเรื่องอื่นๆ ของมาร์แชลล์ก็มี Awakenings ที่โรเบิร์ต เดอ นีโรเล่นคู่โรบิน วิลเลียมส์, Renaissance Man หนังแดนนี เดอ วีโต, Riding in Cars with Boys ที่เธอทำงานกับดรูว์ แบร์รีมอร์ และ The Preacher’s Wife งานรีเมคหนังเก่าปี 1947 ที่เดนเซล วอชิงตันเล่นกับวิทนีย์ ฮุสตัน

มาร์แชลล์ผ่านการแต่งงานสองครั้ง โดยครั้งที่สองเป็นการแต่งงานกับนักแสดง/ผู้กำกับ ร็อบ ไรเนอร์ ที่โตมาจากฝั่งตรงข้ามถนนบ้านของเธอในนิว ยอร์ค ซิตี “มันเป็นถนนที่กว้างมาก” เธอพูดติดตลกถึงเรื่องนี้ โดยเธอมีเทรซี ลูกสาวจากการแต่งงานครั้งแรกติดมาด้วย ซึ่งไรเนอร์ก็ดูแลเป็นอย่างดี “ผมรักเพนนี” ไรเนอร์ระบุในแถลงการณ์ “ผมโตมากับเธอ เธอเกิดมาพร้อมพรสวรรค์อันยิ่งใหญ่ ผมโชคดีมากๆ ที่ได้ใช้ชีวิตกับเธอและอารมณ์ขันของเธอ ผมจะคิดถึงเธอ”

นอกจากจะเป็นผู้กำกับหญิงคนแรกที่มีหนังทำเงินเกิน 100 ล้านเหรียญจาก Big หนัง A League of Their Own ที่พูดถึงลีกเบสบอลอาชีพของผู้หญิงครั้งแรก ซึ่งทำเงินผ่านร้อยล้านอีกเรื่อง ได้รับการยกย่องว่าเป็นหนึ่งในหนังกีฬาที่ดีที่สุดอีกด้วย หลังจากถูกมองข้ามมาโดยตลอด

หนังเรื่องที่สี่ของมาร์แชลล์ ออกฉายถัดจากหนังเรื่องเด่นในชีวิตของเธอ Awakenings และ Big โดยรำลึกถึงบรรดาวีรบุรุษ (สตรี) แห่งวงการกีฬา ที่ไม่น่าจะยากสำหรับการนำขึ้นจอ แต่กลับกลายเป็นว่าไม่ง่ายอย่างที่ใครๆ คิด เพราะมาร์แชลล์ และผู้เขียนเรื่องคิม วิลสันกับเคลลี แคนดีล และสองผู้เขียนบท โลเวลล์ แกนซ์กับบาบาลู แมนเดล ต้องผสมผสานความตื่นเต้นในเกมเบสบอล และเรื่องราวรองต่างๆ รวมถึงประเด็นที่ทรงพลังเกี่ยวกับความสามารถของผู้หญิง รวมเป็นหนึ่งเดียวให้ได้

ที่มาของหนัง คือเรื่องจริงของลีกเบสบอลอาชีพหญิงล้วน ที่ต้องมีการปรับเปลี่ยนบ้างเพื่อความเป็นภาพยนตร์ เรื่องราวจะถูกเล่าผ่านพี่น้องสองสาวคู่ปรับ ด็อทเทิล (จีนา เดวิส) และคิต (ลอรี เพ็ตตี) ที่เข้ารับการคัดเลือกตัวเล่นในลีกที่ว่า ซึ่งจัดเป็นครั้งแรก ที่การเล่าเรื่องที่มีตัวละครทั้งสองรายเป็นศูนย์เต็มไปด้วยความสนุกสนาน จนอาจทำให้หลายๆ คนลืมไปเลยว่า ยังมีทอม แฮงค์สอยู่ในหนังอีกคนในบทจิมมี ดูแกน ที่กว่าจะปรากฏตัวเวลาก็ผ่านไปแล้วร่วมๆ ครึ่งชั่วโมง ในแบบที่พยายามดึงความห่วยแตกของตัวเอง มานำเสนอผ่านภาพลักษณ์ผู้ชายแสนดีของแฮงค์ แต่ถึงจะเป็นอย่างนั้น แฮงค์ก็คือผู้ชายห่วยแตกที่น่ารักอยู่ดี ส่วนหนึ่งก็เพราะตัวร้ายในหนังคือ เพศ, ความทุกข์ระทมในช่วงสงคราม และความทะเยอทะยาน

ถ้าถูกสร้างในปี 2018 A League of Their Own น่าจะมีการทำให้ประเด็นที่ซุกซ่อนอยู่มีความซับซ้อนมากขึ้น แล้วคงไม่จำเป็นต้องมีองค์ประกอบอย่าง คู่รักเฉิ่มๆ ของโรซี โอ’ดอนเนลล์ ซึ่งถูกแทรกเข้ามาเป็นช่วงสั้นๆ เหมือนรับรู้ความเป็นไปทางเพศของตัวละครที่ไม่ต้องการผู้ชายในชีวิต

แต่นั่นก็คือความน่าประทับใจที่มาร์แชลล์ทำให้เกิดขึ้นได้บนจอภาพยนตร์ และมีรายละเอียดอีกมากมายในตัวละครที่เต็มไปด้วยชีวิตชีวา ทีมเดอะ ร็อคฟอร์ด พีเชส ต้องเล่นด้วยการสวมกระโปรงแบบมินิสเกิร์ต, เชอร์ลีย์ (แอนน์ คูแซ็ก) เป็นพวกอ่านหนังสือไม่ออก, เอฟเวอลีน (บิตตี ชแรม) ต้องเลี้ยงลูกไปด้วยระหว่างตระเวณแข่ง, ไม่มีเด็กอายุ 12 ปีคนไหนที่ดูหนังแล้วเข้าใจแจ่มแจ้งถึงสิ่งที่มาดอนนาบอกว่า เธอเป็นพวก แท็กซี แดนเซอร์ (taxi dancer – นักเต้นรับจ้าง ที่ตระเวณเต้นตามร้านอาหาร, คลับต่างๆ) แต่พวกเขาก็เข้าใจว่ามันเป็นเรื่องที่ไม่ดี ขณะที่ทีมนักแสดงเต็มไปด้วยคนผิวขาว หนังก็ยังมีช่วงที่แสดงให้เห็นถึงผู้หญิงผิวดำคนหนึ่ง ซึ่งขว้างบอลได้ด้วยกำลังแรงสุดๆ

มาร์แชลล์ให้ทีมนักแสดงของตัวเอง ฝึกเบสบอลอย่างหนัก เพื่อความมั่นใจว่าทุกคนขึ้นจอได้ด้วยความสมจริง และฉากเล่นเบสบอลก็ถูกถ่ายทำแบบเป๊ะสุดๆ ไม่ว่าจะเป็นการตีหรือคว้าลูก แต่ก็เหมือนกับหนังกีฬาเรื่องเยี่ยมๆ ทั้งหลาย เบสบอลในหนังเรื่องนี้คือพาหนะในการขับเคลื่อนเรื่องราวของผู้คน และไม่ใช่แค่เป็นหนังกีฬาของผู้หญิงที่หาดูยาก A League of Their Own ยังมีศูนย์กลางอยู่ที่ความสัมพันธ์แบบพี่น้องของคิตและด็อตตี ซึ่งเป็นสิ่งที่หาได้ยากในหนังกีฬาโดยทั่วไป รวมไปถึงการที่เกมกีฬามามีผลกระทบต่อพวกเธอ การเป็นสิ่งที่คิตใช้หนีจากชีวิตธรรมดาๆ อันน่าเบื่อหน่าย รวมถึงทำให้ด็อตตี ออกจากโซนปลอดภัยของตัวได้ในช่ัวระยะเวลาสั้นๆ

หนังกีฬาเจ๋งๆ ทั้งหลาย มักเป็นเรื่องของพวกอันเดอร์ด็อก และ A League of Their Own ก็จับเรื่องราวแบบเดียวกันไว้ได้อย่างเหมาะเจาะ หนังอาจถูกมองข้ามจากออสการ์ แต่อย่างน้อยก็ส่งให้จีนา เดวิสเข้าชิงนักแสดงหญิงยอดเยี่ยม และมาดอนนาเข้าชิงเพลงยอดเยี่ยมของลูกโลกทองคำ

อย่างไรก็ตาม A League of Their Own คือหนังเรื่องสำคัญสำหรับการรำลึกถึงการจากไปของมาร์แชลล์ สาเหตุที่เป็นเช่นนั้นก็เพราะประวัติศาสตร์อาจจะลืมความสำเร็จของคุณ แม้ไม่ได้หมายความว่า คุณไม่ได้ทำอะไรที่เปลี่ยนแปลงโลกก็ตาม ก่อนหน้า A League of Their Own ไม่มีใครเคยคิดถึงเลยว่า ครั้งหนึ่งสาวๆ ก็เคยเล่นเบสบอล มีลีกของตัวเอง ก่อนหน้า A League of Their Own หลายๆ คนคงไม่เคยคิดว่า จะมีผู้หญิงที่กำกับหนังบล็อคบัสเตอร์ ซึ่งไม่ใช่แค่เรื่องเดียว แต่ถึงสอง เมื่อมาร์เชลล์กำกับ Big เป็นหนังร้อยล้านมาแล้วก่อนหน้า และนี่คือครั้งที่สองของเธอ

มาร์แชลล์ทำได้ และเธอทำได้อย่างง่ายดายด้วย….

โดย ลุงทอย เรื่อง รำลึกถึงเพนนี มาร์แชลล์ ผู้กำกับหนึ่งในหนังกีฬาที่ดีที่สุด A League of Their Own คอลัมน์ อำลา-อาลัย นิตยสารเอนเตอร์เทน ฉบับที่ 1271 ปักษ์แรกมกราคม 2562