ดูมาแล้ว – PARASITE: เรื่องเล่าแสนเพลิดเพลินบนความเหลื่อมล้ำของชนชั้น

หนังเทศกาลภาพยนตร์เมืองคานส์ขึ้นชื่อลือชามานานว่าเป็นหนังที่ดูไม่ง่าย แต่กับ Parasite หนังเจ้าของรางวัลปาล์มทองคำปีล่าสุดของผู้กำกับบอง จูน-โฮ คือหนึ่งในข้อยกเว้น เพราะนอกจากจะดูไม่ยากยังน่าจะเป็นหนังรางวัลนี้ที่ดูสนุกที่สุดอีกเรื่องหนึ่ง ซึ่งหาได้ไม่ง่ายเลยสำหรับงานที่ปะช่อมะกอกแล้วบอกว่าผ่านเทศกาลหนังเมืองคานส์มาเรียบร้อยแล้ว

จาก The Host ที่ทำให้ชื่อของผู้กำกับรายนี้ติดปาก อยู่ในความสนใจ (ทั้งๆ ที่เคยชม Barking Dogs Never Bite หนังเรื่องก่อนหน้าของเขามาแล้วด้วยซ้ำ) มาถึงงานที่ได้ชมอีก 2 เรื่องต่อมา ซึ่งเรียกว่าเป็นหนังโปรดัคชันฮอลลีวูดได้เต็มปาก Snowpiercer และ Okaj สิ่งหนึ่งที่มีร่วมกันในหนังของบอง จูน-โฮก็คงไม่พ้นการเป็นงานเสียดสี เย้ยหยัน วิพากษ์บางสิ่งบางอย่างออกมา ไม่ว่าจะเป็นหนังสัตว์ประหลาดใน The Host, ระบบการปกครองจาก Snowpiercer เรื่องของอุตสาหกรรมอาหารกับ Okaj โดยที่ตัวละครหลักทั้งหลายจะเป็นผู้คนที่อยู่ชนชั้นล่างของสังคม ที่ไม่ว่าจะมีผลกระทบอะไรเกิดขึ้นกับพวกเขาก็ยากที่จะมีใครใส่ใจ

กับ Parasite ก็ไม่ต่างกัน

หนนี้บอง จูน-โฮพาไปพบครอบครัวชนชั้นล่างในสังคมเกาหลีสี่ชีวิต พ่อ-แม่-ลูกชายคนโต และลูกสาว ที่พ่อ-แม่ตกงาน ลูกๆ ไม่ได้เรียนหนังสือทั้งๆ ที่มีศักยภาพพอตัวเพราะไม่มีเงิน กระทั่งการติดต่อสื่อสารกับคนอื่นๆ ที่หยิบยื่นการงานมาให้ก็คือการอาศัยวาย-ฟายที่ผู้คนใกล้เคียงเปิดใช้แบบไม่เข้ารหัส ทั้งหมดใช้ชีวิตร่วมกันอยู่ในห้องใต้ดิน ที่หน้าต่างอยู่ในระดับเดียวกับพื้นถนนในซอยเล็กๆ ของกรุงโซล ที่เป็นเป้ายิงกระต่ายของขี้เมาบางคนเป็นประจำ

แต่แล้วจู่ๆ พวกเขาก็ตกถังข้าวสาร เมื่อเพื่อนลูกชายคนโตจะไปเรียนต่อเมืองนอก ยื่นงานสอนภาษาอังกฤษลูกสาวเศรษฐีมาให้ ที่หลังจากเหยียบเข้าไปในบ้านอันโอ่โถง หรูหรา ผิดจากห้องใต้ดินที่แออัดอย่างกับรูหนูของตัวเอง ซึ่งหนังให้ภาพที่เปรียบเทียบแล้วเห็นความขัดแย้งแตกต่างกันชัดเจน และสุดขั้ว ราวฟ้ากับเหว ของทั้งสองครอบครัว ไม่ว่าจะเป็นเรื่องกายภาพ อย่าง สภาพแวดล้อม หรือเรื่องนามธรรม เช่น ความสัมพันธ์ของคนในครอบครัว ทัศนคติในการใช้ชีวิตของแต่ละคน เขาก็พบช่องทางที่จะทำให้ทุกคนในครอบครัว มีอยู่มีกินมีใช้อย่างมีความสุข ด้วยการต่อยอดไปเรื่อยๆ ตั้งแต่ดึงน้องสาวมาสอนศิลปะให้ลูกชายคนเล็กของบ้าน เขี่ยคนขับรถคนเก่าออกเพื่อให้พ่อมารับงานแทน ส่วนแม่บ้านที่ดูแลบ้านหลังนี้ตั้งแต่เจ้าของคนก่อน ก็ถูกเสียบโดยแม่อดีตนักขว้างค้อนทีมชาติ

จากเป็นปรสิตเกาะวาย-ฟายชาวบ้าน พวกเขากลายเป็นปรสิตเกาะกินอาหารและตักตวงความอุดมสมบูรณ์จากโฮสท์ที่เป็นครอบครัวนักธุรกิจ อย่างอิ่มหมีพีมัน

ทุกอย่างเป็นไปได้ด้วยดี จนวันหนึ่งบรรดาเจ้าของบ้านออกไปตั้งแคมป์ ในโอกาสครบครอบวันเกิดลูกชาย เหล่าปรสิตปลดหน้ากากที่ทำเหมือนคนไม่รู้จักสนิทสนมกันทิ้ง ร่วมปาร์ตีกินดื่มกันอย่างสนุกสนาน ขณะที่สายฝนกระหน่ำลงมาอย่างหนัก จู่ๆ แม่บ้านคนเก่าก็ย้อนกลับมา เพื่อเอาบางสิ่งบางอย่างที่เธอลืมไว้ และการมาถึงของเธอก็กลายเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญทั้งกับตัวละครและผู้ชม

เมื่อ Parasite พาตัวเองไปไกลกว่าหนังที่ว่าด้วยครอบครัวปรสิตนักตุ๋น เรื่องราวมีความซับซ้อนมากขึ้น บรรยากาศตลอดจนแนวทางของหนัง ก็เปลี่ยนจากงานพราวด้วยอารมณ์ขัน ไปสู่การเป็นงานระทึกขวัญ ที่ทั้งตื่นเต้น กดดันให้ได้ลุ้น รวมไปถึงมีความเข้มข้นจริงจังมากกว่าเดิม โดยที่ไม่ละเลยเรื่องราวที่ว่าด้วยความแตกต่างระหว่างชนชั้นไปไหน แล้วยังตอกย้ำซ้ำว่า ความเหลื่อมล้ำทางสังคมนั้น ง่ายเหลือเกินที่จะตกต่ำลงมา แต่ว่ายากที่สุดสำหรับการไต่ขึ้นไป เช่นที่สรุปไว้ในตอนท้าย ซึ่งดูแล้วก็ไม่รู้ว่า จะอีกนานเท่าไหร่ หรือมีวันไหมที่คนชั้นล่างของสังคมจะได้ไปนั่งเสนอหน้าในสังคมชั้นสูง ได้สูดกลิ่นอายของอากาศที่แสนปลอดโปร่ง ไม่ใช่มีแต่กลิ่นอับๆ จากห้องใต้ดินอันแสนคับแคบ

แม้สารที่นำเสนอจะดูจริงจัง แต่ก็ไมได้ถูกเล่าในแบบพยายามบีบคั้นผู้ชมจนรู้สึกอึดอัด ทำเป็นดรามาจนฟูมฟาย หากเป็นงานเพื่อความบันเทิงเต็มที่ มีเรื่องราวหักมุมให้เซอร์ไพรส์ มีเงื่อนปมที่สับขาหลอกทั้งผู้ชมและตัวละคร แล้วปิดฉากจบในแบบเหลือช่องทางแห่งความหวัง ให้กับตัวละคร และผู้ชม เพื่อที่จะไม่ได้เดินออกจากโรงภาพยนตร์ในแบบที่ทุกข์ถมทับทั้งใจ มีแสงสว่างให้ได้เห็นอยู่บ้าง

ต่อให้มันจะน้อยนิดริบหรี่เหลือเกินก็ตามที

โดย นพปฎล พลศิลป์ จาก www.gqthailand.com วันที่ 25 กรกฎาคม 2562