FEATURESMusic Features

เรื่องลิขสิทธิ์ของ Nirvana กับ มาร์ค จาค็อบส์

นอกจากจะสร้างผลงานเพลงมอบให้วงการดนตรีแล้ว เนอร์วานา วงดนตรีของเคิร์ต โคเบน, คริสต์ โนโวเซลิก และเดฟ โกรห์ล ยังสร้างงานศิลปะในรูปแบบต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการออกแบบภาพปก หรือสัญลักษณ์ต่างๆ ซึ่งหนึ่งในจำนวนนั้นก็คือ ภาพลายเส้นสีเหลืองของใบหน้าที่บิดเบี้ยว บนพื้นสีดำ ที่ใครได้เห็นก็จดจำได้ว่านี่คือ อีกหนึ่งสัญลักษณ์ที่หมายถึงวงดนตรีชื่อ เนอร์วานา

เมื่อต้นเดือนมกราคม ตัวแทนของทางวงยื่นฟ้องข้อหาละเมิดลิขสิทธิ์ต่อห้องเสื้อชื่อดัง -มาร์ค จาค็อบส์ ที่นำสัญลักษณ์ดังกล่าวของเนอร์วานาไปใช้กับผลิตภัณฑ์ในคอลเล็คชันล่าสุดที่ชื่อ Redux Grunge โดยอ้างว่า ทางมาร์ค จาค็อบส์ ไม่ได้รับอนุญาตให้ใช้ “ภาพที่มีลิขสิทธิ์ของเนอร์วานา เพื่อนำไปโปรโมทผลิตภัณฑ์ของตัวเอง” ในข้อกล่าวหาระบุด้วยว่า การใช้สัญลักษณ์ที่ทางวงใช้มาตั้งแต่ปี 1992 ก็เพื่อ “ให้คอลเล็คชันนี้ ให้ความรู้สึกร่วมกับความเป็น ‘กรันจ์’ มากขึ้น”

พร้อมอ้างด้วยว่า มาร์ค จาค็อบส์ ใช้สิ่งต่างๆ ที่เกี่ยวพันกับเนอร์วานาในการทำการตลาด ไม่ว่าจะเป็น การใช้คลิปเพลง “Smells Like Teen Spirit” ของวงเมื่อปี 1991 รวมไปถึงภาพของจาค็อบส์ใส่เสื้อที-เชิร์ตที่มีคำว่า Come As You Are ซึ่งเป็นชื่อเพลงฮิตในปี 1992 ของวง โดยพูดถึงการกระทำของมาร์ค จาค็อบส์ว่า เป็นการ “เอาเปรียบ, ฉ้อฉล และ ประสงค์ร้าย” รวมทั้งระบุว่า ทำให้ “เนอร์วานาต้องประสบกับความเสียหายจนเกินเยียวยา” และ “คุณค่าของวงลดลงด้วยการกลายเป็นผลิตภัณฑ์เสื้อผ้า”

นอกจากมาร์ค จาค็อบส์ ห้างสรรพสินค้าแซกส์ ฟิฟธ์ อเวนิว กับไนแมน มาร์คัส ก็โดนฟ้องไปด้วย เนื่องจากขายผลิตภัณฑ์ที่ละเมิดลิขสิทธิของวง ซึ่งตัวแทนของวงกำลังหาข้อสรุป ที่จะเป็นเรื่องของมูลค่าความเสียหาย รวมไปถึงยกเลิกการขายสินค้าดังกล่าว หรือเอาสิ่งต่างๆ ที่เกี่ยวพันกับวงออกไปจากสินค้า หรือว่าวัตถุดิบต่างๆ ในการโปรโมท

จะว่าไป สัญลักษณ์ของเนอร์วานาก็ถูกละเมิดลิขสิทธิ์เป็นประจำอยู่แล้ว แต่ตัวแทนของวงไม่ได้ดำเนินการฟ้องร้อง เนื่องจากค่าเสียหายที่ได้รับกลับมานั้น เป็นไปได้ว่าจะมีมูลค่าไม่มากนัก

“อย่างไรก็ตาม การฟ้องบริษัทใหญ่ๆ เป็นเรื่องที่สมเหตุสมผลมากกว่าในมุมมองทางการเงิน แล้วก็ได้เรื่องการทำประชาสัมพันธ์ และขนาดของเป้าหมาย รวมไปถึงโอกาสที่จะประสบความสำเร็จในการดำเนินการ” อเล็กซานเดอร์ รอสส์ คู่ค้าของสำนักกฏหมาย วิกกิน แอลแอลพี ให้ความเห็น “นอกจากนี้ยังเป็นการส่งสารถึงบรรดาผู้เล่นรายอื่นๆ ในวงการแฟชันไปพร้อมๆ กัน”

ก่อนหน้านี้ในปี 1992 ตอนที่เนอร์วานากำลังดังสุดๆ มาร์ค จาค็อบส์ ก็เคยถูกไล่ออกจากการเป็นนักออกแบบของเพอร์รี เอลลิสมาแล้ว หลังแสดงคอลเล็คชันกรันจ์อันอื้อฉาวของเขา “กรันจ์เป็นคำสาปแช่งต่อวงการแฟชัน” แคธี ฮอริน นักวิจารณ์แฟชันชาวอเมริกันกล่าว และหลังจากนั้นหนึ่งปี จาค็อบส์ก็เปิดห้องเสื้อของตัวเอง โดยปล่อยคอลเล็คชันแรกออกมาในปี 1994

การฟ้องร้องมาร์ค จาค็อบส์ของตัวแทนเนอร์วานา เป็นการเล่นงานครั้งล่าสุดที่มีต่อห้องเสื้อแห่งนี้ โดยก่อนหน้านี้ สตีเวน ครุนท์ซ นักข่าวของนิว ยอร์ค ไทม์ส เขียนถึงผลิตภัณฑ์ของมาร์ค จาค็อบส์เอาไว้ว่า “ตัวสินค้าขาดมุมมองที่กระตุ้นความสนใจ ไม่สามารถสร้างความตื่นเต้นได้เหมือนกับที่ อเล็กซานเดอร์ แวง และโจเซฟ อัลตูซาร์รา ที่เป็นนักออกแบบรุ่นใหม่ทำได้” ครุนท์ซเขียนไว้เมื่อเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา และบอกด้วยว่า ตัวแบรนด์สูญเงินกว่า 45 ล้านปอนด์ต่อปีในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา

ในทางกลับกัน คุณค่าสินค้าต่างๆ ของวงกลับมีมูลค่าเพิ่มมากขึ้น และกลายเป็นรายได้สำคัญของศิลปินในช่วงเวลาที่สินค้าอย่างซีดีมียอดขายลดลง เนื่องจากผลกระทบของบริการสตรีมมิง ทำให้การร่วมงานระหว่างห้องเสื้อต่างๆ และศิลปินมีมูลค่าสูงกว่าเดิม เช่น คอลเล็คชันเสื้อผ้าหน้าหนาวของเดรคกับแคนาดา กูส ซึ่งแสดงให้เห็นว่า สินค้าอย่างเป็นทางการของศิลปินเป็นสินค้าในแวดวงแฟชันระดับสูงได้ โดยศิลปินที่ถือว่าเป็นหัวขบวนในเรื่องนี้ก็ได้แก่ คานเย เวสต์ ที่ใช้แฟชันมาประกอบกับการทัวร์สนุบสนุนอัลบัม Yeezus เมื่อปี 2013

นอกจากนี้ตลาดเสื้อที-เชิร์ตแบบวินเทจของศิลปินก็อยู่บูมสุดๆ ในปี 2011 ชาวออสเตรเลียที่ไม่ประสงค์ออกนามจ่ายเงินซื้อที-เชิร์ตวง Led Zeppelin ในการแสดงที่เน็บเวิร์ธเมื่อปี 1979 เป็นเงินถึง 10,000 เหรียญ

โดย นพปฎล พลศิลป์ เรื่อง เมื่อ Nirvana ถูกมาร์ค จาค็อบส์ละเมิดลิขสิทธิ์ คอลัมน์ ดนตรีมีเหตุ หนังสือพิมพ์ไทยโพสท์ วันที่ 30 มกราคม 2562

What is your reaction?

Excited
0
Happy
0
In Love
0
Not Sure
0
Silly
0
Sadaos
พบข่าวสารจากวงการหนัง-เพลง ภาพสวยของดาราสาว, วิจารณ์-แนะนำ งานเพลง, ภาพยนตร์ และรับสั่งซื้อ CD/ DVD ทั้งในและต่างประเทศ. Sadaos Is entertainment news page and online shop for people who love movie and music. We sell many entertainment items like used and new DVD, CD, postcards, accessory, souvenirs.

You may also like

More in:FEATURES

Comments are closed.