By Sadaos
เพราะต้องเดินทางไปดูแลแม่ที่ป่วย ทำให้ครูเกา ไม่สามารถดูแลเด็ก ๆ ในโรงเรียนประถมเล็ก ๆ ที่ตั้งอยู่ในชนบทอันทุรกันดารได้ อย่างน้อยก็ 1 เดือน ทำให้ผู้ใหญ่บ้านจำเป็นต้องหาครูมาสอนแทน
แต่เพราะการเดินทางที่ยากลำบาก ทำให้ยากจะหาคนที่เหมาะสมจริง ๆ มารับหน้าที่ได้ มีเพียงแค่เด็กหญิงเหว่ยหมินฉี ที่เรียนจบชั้นประถม อายุเพียง 13 ปีเท่านั้น ที่มารับงานนี้ ด้วยหวังว่าจะได้ค่าจ้างเป็นเงิน 50 หยวน
แม้จะไม่มั่นใจว่าเด็กหญิงจะทำหน้าที่ครูได้ เมื่อดูจากศักยภาพที่เธอแสดงออกมาให้เห็น แต่ครูเกาก็ต้องจำทิ้งโรงเรียนเอาไว้ให้เหว่ยหมินฉี พร้อมกับคำสำทับถึงกฏระเบียบนานา ไม่ว่าจะเป็นเรื่องที่หลับที่นอนของเด็ก ๆ บางราย ที่ต้องพักพิงในโรงเรียน ใครคือหัวหน้าชั้น การใช้ชอล์กที่ต้องประหยัดทุกแท่ง บทเรียนที่ใช้สอน และท้ายที่สุด ห้ามให้เด็ก ๆ ออกจากโรงเรียนแม้แต่คนเดียว เพราะจากที่เคยมีนักเรียนรวมทั้งหมด 40 คน ปัจจุบันกลับเหลือเพียงแค่ 28 คน แล้วก็มีแววว่าจะลดน้อยถอยลงไปเรื่อย ๆ เนื่องด้วยปัญหาความยากจน ทำให้ต้องไปหางานทำเพื่อจุนเจือครอบครัว ที่หากเหว่ยหมินฉีทำสำเร็จจะได้ค่าตอบแทนเพิ่มขึ้นอีก 10 หยวน
และเรื่องราวจริง ๆ ของหนังก็เริ่มจากตรงนี้ เรื่องของครูที่ไม่ประสีประสาเรื่องการสอน ที่ต้องรับมือกับเด็ก ๆ ที่ยังเป็นเด็ก ซน ดื้อ ไม่รู้ความ รวมไปถึงความรับผิดชอบ ซึ่งกระทั่งตัวครูเองก็ไม่ได้แตกต่างมากนัก แต่ยังมีเรื่องของการพยายามทำงานให้สำเร็จ เพื่อรับเงินตามที่ต้องการค้ำคอเอาไว้ ไม่ได้สนอกสนใจอะไรจริงจัง จนกระทั่งเกิดเหตุการณ์สำคัญขึ้นในวันหนึ่ง ที่ทำให้เธอฉุกคิดว่า หน้าที่ของเธอไม่ได้มีแค่การไม่ให้เด็ก ๆ ทิ้งการเรียนไปแม้แต่คนเดียวเท่านั้น แต่ยังมีความรับผิดชอบอื่น ๆ ที่เธอต้องทำให้ได้ในเวลาเดียวกัน
สถานการณ์เหมือนน่าจะดีขึ้น แต่เมื่อจางหุ้ยเค่อ เด็กตัวแสบของโรงเรียนต้องออกจากการเรียน เพื่อไปทำงานในเมือง เหว่ยหมินฉีจึงตัดสินใจจะเข้าไปตามหา และกลายเป็นทั้งการพาเธอเดินลึกลงไป ทั้งเผยความเป็นครูออกมาให้เห็น
ประเด็นหลัก ๆ ของ ‘Not One Less’ ก็คือการแสดงให้เห็นถึงปัญหาทางการศึกษาของจีนในยุคหนึ่ง แม้จะพยายามกระตุ้นให้เด็ก ๆ เข้ามาอยู่ในระบบโรงเรียนมากขึ้น แต่เพราะความยากจนของผู้คน ก็ทำให้เด็ก ๆ ต้องสูญเสียโอกาสเหล่านั้นไป กระทั่งกับภาครัฐเอง ก็ไม่สามารถให้ความช่วยเหลือดูและสถานศึกษาต่าง ๆ ได้อย่างทั่วถึง โดยเฉพาะในสถานที่ซึ่งอยู่ห่างไกล อย่างหมู่บ้านในหนัง ที่ขาดแคลนทั้งอุปกรณ์การเรียนการสอน ขาดแคลนทั้งครูผู้สอน ที่ไม่ต่างไปจาก “โรงเรียนของหนู” ในเพลงของพงษ์สิทธิ คำภีร์
แล้วภายใต้เรื่องราวที่ว่าด้วยการพัฒนาการศึกษาเป็นหลัก หนังยังสอดแทรกมุมมองต่าง ๆ เอาไว้มากมาย โดยเฉพาะมุมมองในการทำอะไรบางอย่างของเด็กและผู้ใหญ่ ที่ฝ่ายหนึ่งว่ากันง่าย ๆ ตรงไปตรงมา อีกฝ่ายกลับเต็มไปด้วยกฏระเบียบต่าง ๆ จนหลาย ๆ ครั้งก็ลืมเรื่องของหัวจิตหัวใจไป ที่บางหนก็ทำให้เดินไปได้ไม่สุดทาง เมื่อเลือกที่จะหยุดเมื่อเจอปัญหา หรือว่าอุปสรรค ขณะที่อีกฝ่ายลุยต่อไปด้วยหัวใจ แน่นอนว่า ทุกคนไม่ได้โชคดีอย่าง เหว่ยหมินฉี แต่หากจะทำอะไรแล้ว ก็น่าจะลองทำให้สุดทาง หรือไม่ก็ให้หัวใจคิดแทนสมองบ้างก็คงดี เช่นที่เด็กหญิงคนนี้ แม้จะไม่ได้เป็นครูด้วยความสามารถ แต่ปฏิเสธไม่ได้เลยว่า เธอไม่มีหัวจิตหัวใจของความเป็นครู
ถึงจะเป็นประเด็นที่ทำให้รู้สึกจริงจัง, เคร่งเครียด รวมไปถึงอาจจะน่าเบื่อ ขณะที่เรื่องราวของหนังก็ไม่น่าจะมีอะไรมากมาย ก็แค่เรื่องของ ครูเด็กออกตามหาเด็กในเมืองใหญ่ ทำนองนั้น แล้วก็ไม่ได้มีเหตุการณ์อะไรให้ได้ลุ้น ตื่นเต้น แต่ ‘Not One Less’ กลับทำให้จมอยู่กับเรื่องราวง่าย ๆ ได้ตั้งแต่ต้นจนจบ โดยไม่ต้องอาศัยสิ่งเหล่านั้น ที่พอจะเรียกได้ว่าเป็นความบันเทิงสำหรับงานทั่ว ๆ ไป เมื่อหนังใช้ความเรียบง่ายของตัวเองให้เป็นประโยชน์ ไม่ว่าจะเป็นการเล่าเรื่องแบบตรงไปตรงมา ไม่มีความพยายามบีบอารมณ์ความรู้สึก การแสดงที่ไม่มีการขยี้ หรือกดดันความรู้สึก โดยเฉพาะนี่คืองานที่ไม่มีนักแสดงอาชีพอยู่ในเรื่อง ทุกคนคือชาวบ้านทั่ว ๆ ไป และการถ่ายทำก็มีการซ่อนกล้อง เพื่อให้พวกเขาแสดงออกมาอย่างเป็นธรรมชาติ ส่วนการเล่าเรื่องให้ปะติดปะต่อเป็นเรื่องเป็นราว ก็ขึ้นอยู่กับความสามารถของจางอี้โหมว และทีมงานในการจัดการกับฟุตเตจที่มีอยู่ในมือ
ซึ่งจากผลลัพธ์ที่เห็น ความเรียบง่าย การแสดงที่ดูซื่อ ใส ๆ ไม่ใช่แค่ทำให้ ‘Not One Less’ เป็นงานที่มีลักษณะเฉพาะตัว หากยังกลายเป็นเสน่ห์สำคัญที่ทำให้ผู้คนหลงไหลได้ไม่ยากเลย เพราะทั้งหมดมากล้นไปด้วยความรู้สึกใสซื่อ และจริงใจ ที่เชื่อว่าจะอบอุ่นในหัวใจของใครก็ตามที่ได้ชมไปอีกนานแสนนาน
โดย นพปฎล พลศิลป์
ให้กำลังใจและสนับสนุนเราได้ที่บัญชีธนาคารกสิกรไทย หมายเลข 100-2-10283-4 แล้วแจ้งมาที่กล่องข้อความของเพจ sadaos หรือที่อีเมล shopsadaos@gmail.com เพื่อรับของขวัญแทนน้ำใจ
ติดตามอ่านเรื่องราว ข่าวสาร ชมตัวอย่าง ชมคลิป ชม MV อ่านวิจารณ์หนังและเพลง ได้ด้วยการกดไลค์เพจสะเด่าส์ ได้ที่นี่
What is your reaction?
