ภายใต้เรื่องราวที่ถูกเล่าเป็นงานสยองขวัญ สืบสวน สอบสวน ‘Revenant’ ซีรีส์โทรทัศน์ของสถานีเอสบีเอสจากเกาหลีใต้ขนาด 12 ตอน ที่ชมกันได้ทางดิสนีย์พลัส ฮ็อตสตาร์ในบ้านเรา ซึ่งว่าด้วยเรื่องการทรงเจ้า ความเชื่อในเรื่องภูตผีปีศาจ วิญญาณสิงสู่ ที่สองตัวละครหลักคือหญิงสาวที่อยู่กับแม่ซึ่งเป็นแม่เลี้ยงเดี่ยว ต้องใช้ชีวิตแบบปากกัดตีนถีบ กับอาจารย์คติชนวิทยา ที่รอบรู้ในเรื่องการศึกษาข้อมูลทางวัฒนธรรมของผู้คนที่สืบทอดต่อ ๆ กันมา ไม่ว่าจะเป็นตำนานพื้นบ้าน นิทาน หรือเรื่องเล่าต่าง ๆ การละเล่น การแสดง อาหารการกิน ยาประจำถิ่น ประเพณี ความเชื่อ และพิธีกรรม ที่พัวพันกับสิ่งที่อยู่เหนือธรรมชาติ ที่มีการส่งต่อจากคนหนึ่งไปสู่อีกคนหนึ่งมายาวนาน
ก็ยังคงสอดแทรกเรื่องราวที่เกิดขึ้นในโลกปัจจุบันของเกาหลี หรือในทุก ๆ ประเทศเข้ามาได้อย่างกลมกลืน ลงตัว ไม่ว่าจะเป็น เรื่องของชนชั้น (ที่ดูจะเป็นภาคบังคับของซีรีส์และภาพยนตร์จากประเทศนี้ไปแล้ว), ความแตกต่างระหว่างคนสองรุ่น, ความเชื่อ, การทารุณกรรมเด็ก, เบื้องหลังของบริษัทใหญ่โต, การใช้ชีวิตของผู้คนในยุคนี้ และปัญหาที่เติบโตขึ้นมาอย่างรวดเร็ว ในหลาย ๆ พื้นที่ของโลก โดยเฉพาะหลังการระบาดของโควิด-19 ที่คนจำนวนมากต้องเจอกับภาวะย่ำแย่ทางเศรษฐกิจ “เงินกู้นอกระบบ” ตลอดจนนำเสนอเรื่องประเพณี วัฒนธรรม ที่กำลังสูญหาย หรือไร้ผู้สืบทอดให้คนในชาติได้รับรู้ไปพร้อม ๆ กัน
กูซานยอง (คิมแทรี) คือหญิงสาวคนนั้น เธอใช้ชีวิตอยู่กับแม่ และต้องทำงานแบบหามรุ่งหามค่ำสารพัด เพื่อหาเงินมาใช้จ่ายในบ้าน ทั้งค่ากินค่าอยู่ รวมถึงยังต้องเตรียมสอบเข้ารับราชการ ที่จู่ ๆ วันหนึ่งก็ได้รู้จากแม่ว่า พ่อซึ่งเธอคิดว่าเสียชีวิตไปแล้ว ตามที่แม่บอกกับเธอตั้งแต่ยังเป็นเด็ก ๆ เพิ่งจากไป และการไปเคารพศพของพ่อก็ทำให้เธอได้รับการสืบทอดสิ่งบางอย่างที่ลี้ลับและเลวร้าย ซึ่งมีที่มาจากพิธีกรรมและความเชื่อโบราณโดยไม่รู้ตัว
ขณะที่อาจารย์คติชนวิทยา ยอมแฮซัง (โอจองเซ) ก็ได้รับจดหมายจากกูกังโม (จินซอนกยู) อาจารย์คติชนวิทยา ที่เป็นพ่อของกูซานยองให้ช่วยดูแลลูกสาวของเขา ที่ยิ่งไปกว่านั้นก็คือ เขาสามารถมองเห็นวิญญาณต่าง ๆ ขณะความเป็นมาของชีวิตก็ไม่ใช่ธรรมดา เมื่อเป็นถึงทายาทของบริษัทใหญ่ที่มีบทบาทสำคัญประเทศ รวมถึงต้องเห็นแม่ของตัวเองถูกผีร้ายฆ่าตายต่อหน้าต่อตา ซึ่งทำให้ยอมแฮซังสัญญากับตัวเองว่าจะต้องตามล่ามันเพื่อล้างแค้นให้กับแม่ให้ได้
เมื่อเกิดการตายอย่างลึกลับของผู้คนที่เข้ามาเกี่ยวข้องกับกูซานยอง แม้จะไม่เชื่อว่าเป็นการกระทำของปีศาจในตอนแรก หากในเวลาต่อมาเธอก็ต้องยอมรับความจริงที่เกิดขึ้น และร่วมมือกับยอมแฮซังหาทางจัดการกับปีศาจร้ายที่สิงในตัวเธอ รวมถึงสืบหาความเป็นมาของมัน ที่นำไปสู่เบื้องหลังขององค์กรใหญ่ ที่เจริญเติบโตรุ่งเรืองอย่างรวดเร็ว
แล้วก็มีสองเจ้าหน้าที่ตำรวจต่างรุ่น ซอมุนชุน (คิมวอนแฮ) ตำรวจรุ่นเก๋าที่รู้จักกับยอมแฮซังเป็นอย่างดี กับเจ้าหน้าที่หนุ่ม อีฮองเซ (ฮองกยอง) ที่ยังเป็นนักเรียนรุ่นพี่ของกูซานยองเข้าเกี่ยวข้องด้วย เมื่อทั้งคู่เข้ามาทำคดีการเสียชีวิตที่เกิดขึ้น โดยไม่เชื่อว่าเป็นการกระทำของสิ่งที่อยู่เหนือธรรมชาติ แม้จะไม่สามารถหาเหตุผลทางวิทยาศาสตร์มาอธิบายได้ก็ตามที
ด้วยความยาวที่มีเพียง 12 ตอน ทำให้ ‘Revenant’ เป็นซีรีส์อีกเรื่องที่ดำเนินเรื่องได้อย่างกระชับฉับไว ไม่มีความยืดยาด เวิ่นเว้อ การสร้างความหวาดหวั่น พรั่นพรึงทำได้ดี ในแบบที่สามารถทำให้คนขวัญอ่อนอาจจะไม่อยากมองกระจกในยามค่ำคืน สถานภาพของตัวละครที่ไม่รู้ว่า ทำอะไรลงไปเพราะเป็นการตัดสินใจด้วยตัวเอง หรือถูกเพราะวิญญาณที่สิงสู่อยู่ในร่าง ก็ทำให้เกิดความไม่น่าไว้ใจในสถานการณ์ที่เกิดขึ้น เหตุการณ์มีพลิกผัน หักมุมไปมาพาเรื่องยากคาดเดา แต่ละตอนมีความน่าตื่นเต้น มีเหตุการณ์ให้ได้ลุ้นอยู่ในตัว และมีเชื้อให้อยากติดตามเรื่องราว หรืออย่างน้อยเหตุการณ์ในตอนต่อไป ที่ทำงานอย่างได้ผล
ซึ่งหากเทียบกับ ‘Jirisan’ งานเรื่องก่อนของผู้เขียนบท คิมอึนฮี ซึ่งก็เป็นการผสมผสานระหว่างเรื่องราวเหนือธรรมชาติกับการสืบสวนสอบสวนคล้าย ๆ กัน แต่บรรยากาศและโทนแตกต่างจาก ‘Revenant’ อยู่มาก ถือว่าคิมฮึนฮีที่มีงานในเครดิตอย่าง ซีรีส์ ‘Kingdom’ ทั้งสองฤดูฉาย รวมถึงงานตอนแยก และซีรีส์ฮิต ‘Signal’ กลับมาท็อปฟอร์มอีกครั้ง แม้ความสมบูรณ์ของบท ซีรีส์สยองสืบสวนเรื่องนี้ก็ยังมีรูรั่ว สถานการณ์แบบจับแพะชนแกะ ความบังเอิญ ตลอดจนความไม่สมเหตุสมผลของตัวละครและเหตุการณ์ ให้เห็นมากมาย แต่ก็ถูกกลบลบหายด้วยการเล่าเรื่อง ที่นอกจากจะพาเหตุการณ์ไปข้างหน้า สร้างความอยากรู้อยากเห็นแล้ว ยังอัดบรรยากาศหลอน ๆ ที่ทำให้จมอยู่กับความเป็นไปของเหตุการณ์และตัวละคร จนมองข้ามความบกพร่องที่เกิดขึ้นได้สำเร็จ
รวมไปถึงการปรับเปลี่ยนรูปแบบของเรื่อง ที่เปลี่ยนผ่านจากงานสยองหนัก ๆ ในครึ่งแรก มาเป็นงานสืบสวน สอบสวน ที่จัดเต็มมากกว่าในครึ่งหลัง ซึ่งทำได้เนียนสนิท ไม่กระโดกกระเดก เช่นที่ซีรีส์จากแดนกิมจิมอีกหลาย ๆ เรื่องเป็น จนเหมือนเป็นลายเซ็นไปแล้วว่า ซีรีส์จากประเทศนี้จะต้องมีอารมณ์แบบคนละเรื่องเดียวกัน
นอกจากเป็นงานเพื่อความบันเทิงที่ทำหน้าที่ได้อย่างสมบูรณ์ ‘Revenant’ ยังสามารถบอกเล่าถึงสิ่งที่เป็นไปและเกิดขึ้น “จริง” ในสังคม ที่ไม่รู้สึกยัดเยียดไปในคราวเดียวกัน แถมเปรียบเทียบเปรียบเปรยได้อย่างคมคาย กลืนไปกับเรื่องราวและแนวทางของตัวเอง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของเงินกู้นอกระบบ ที่มีบทบาทในสังคมเกาหลี (และในหลาย ๆ ประเทศทั่วโลก) มากขึ้น หลังภาวะโรคระบาด ที่ไม่ใช่แค่สร้างความเดือดร้อนให้กับคนกู้แล้ว ผู้ที่อยู่รอบข้างก็ต้องรับภาระหรือว่าโดนผลกระทบไปด้วย รวมถึงนำไปสู่ปัญหาอีกมากมายตามมา ซึ่งไม่ใช่แค่การนำเสนอปัญหาสังคมและเศรษฐกิจที่ร่วมสมัยเท่านั้น โดยตัวมันเอง ก็ยังไม่ผิดเพี้ยนไปจากการสืบทอด ส่งต่อความเลวร้ายจากปีศาจของคนรุ่นหนึ่งไปสู่อีกรุ่นหนึ่ง ที่ตัวละครหลักของเรื่องต้องเจอและรับเอาไว้อย่างไม่เต็มใจหรือไม่รู้อิโหน่อิเหน่ แถมต้องมาตามแก้ตามเช็ด อย่างลำบากลำบนในภายหลัง
ดูเหมือนว่า ทั้งเรื่องของเงินกู้นอกระบบ ทั้งการสืบทอดอำนาจของวิญญาณร้าย ท้ายที่สุดแล้วมันก็คือเรื่องเดียวกัน แม้จะไม่ได้ถูกนำมาเป็นประเด็นสำคัญในช่วงหลัง ๆ แต่สิ่งที่เกิดขึ้น “จริง” ในโลกใบนี้ ก็ถูกนำเสนอและตอกย้ำถึงผลกระทบของมันที่มีต่อตัวละครอย่างจริงจังในตอนต้นเรื่อง และถือเป็นส่วนหนึ่งในจุดเริ่มต้นความเลวร้าย ซึ่งส่งผลต่อตัวละครในเวลาต่อมา
ที่เจ็บแสบยิ่งกว่า ก็คือการพูดถึงเบื้องหลังการเติบโต รุ่งเรือง ขององค์กรใหญ่ที่มีบทบาททางเศรษฐกิจของประเทศ ที่เป็นไปได้ด้วยเพราะอำนาจของปีศาจ ของวิญญาณร้าย ราวกับกำลังบอกว่า บนเส้นทางขึ้นสู่อำนาจ หรือความสำเร็จของบริษัทเหล่านี้ (บางที) ก็เกิดขึ้นด้วยวิธีที่ไม่ถูกทำนองคลองธรรม จนตัวเองไม่ต่างไปจากปีศาจ ที่ท้ายที่สุดก็เกาะกินตัวจนแยกจากกันไม่ออก
ถือเป็นการเสียดสีอย่างแสบสันต์ แรง รู้สึกได้ชัดเจน และไม่ได้ยัดเยียดจนรำคาญ เมื่อเป็นหนึ่งเดียวกับเรื่องราวของเรื่องอย่างที่เห็น
และทำให้ ‘Revenant’ เป็นงานที่ไม่ได้มีแค่ความสนุกสนาน แต่ยังส่งสารบอกเล่าปัญหาสังคม ชีวิตของผู้คน แดกดันความเป็นไปที่เกิดขึ้นในโลกนอกจอโทรทัศน์ ทั้งในอดีตและปัจจุบัน ในเวลาเดียวกัน โดยที่ไม่รู้สึกว่ากำลังถูกพร่ำสอนบางสิ่งบางอย่าง รวมถึงไม่ได้ขาดพร่องเรื่องของความบันเทิงไปเลยแม้แต่น้อย
กำกับ: อีจองริม, คิมแจฮอง เขียนบท: คิมอึนฮี วางแผนงาน: อีโอกกยู นักแสดง: คิมแทรี, โอจองเซ, ฮองกยอง
โดย นพปฎล พลศิลป์ คอลัมน์วิจารณ์-แนะนำ นิตยสารสีสัน นิตยสารสีสัน ปีที่ 34 ฉบับที่ 7 กันยายน 2566
ให้กำลังใจและสนับสนุนเราได้ที่บัญชีธนาคารกสิกรไทย หมายเลข 100-2-10283-4 แล้วแจ้งมาที่กล่องข้อความของเพจ sadaos หรือที่อีเมล shopsadaos@gmail.com เพื่อรับของขวัญแทนน้ำใจ
ติดตามอ่านเรื่องราว ข่าวสาร ชมตัวอย่าง ชมคลิป ชม MV อ่านวิจารณ์หนังและเพลง ได้ด้วยการกดไลค์เพจสะเด่าส์ ได้ที่นี่