อำลาอาลัย รำลึกถึง เรย์ ลิออตตา ผู้จากไป ด้วยผลงานเรื่องเยี่ยมของเขาที่ห้ามพลาด

เรย์ ลิออตตา เป็นนักแสดงที่มีภาพลักษณ์แรง เวลาเล่นเป็นคนดิบ ๆ เขาจะดูน่ากลัว และเวลาทำตัวน่ารัก ก็ยังทำให้รู้สึกหวั่น ๆ นับตั้งแต่ปรากฏตัวบนจอในปี 1983 เขาคือนักแสดงที่เหมาะเหลือเกินกับการเป็นตัวละครแกร่ง ๆ ที่มีความฉลาด และความเท่ในตัว ไม่ว่าจะเป็นทนาย, ตำรวจ หรือที่ราวกับเขาเกิดมาเพื่อรับบทนี้ แกงสเตอร์ จนไม่ใช่เรื่องน่าประหลาดใจที่เขาจะกลายเป็นเจ้าของเสียง ทอมมี เวอร์เซ็ตติ ในเกม Grand Theft Auto: Vice City

และทำให้การจากไปของลิออตตา นักแสดงเจ้าของรางวัล ไพรมไทม์ เอ็มมี อวอร์ด ขณะนอนหลับ ระหว่างอยู่ที่สาธารณรัฐโดมินิกัน ซึ่งเขาเดินทางไปถ่ายทำภาพยนตร์เรื่อง ‘Dangerous Waters’ โดยยังไม่มีการระบุสาเหตุการเสียชีวิตออกมาในตอนนี้ กลายเป็นหนึ่งในการสูญเสียครั้งสำคัญ เมื่อมองถึงผลงานที่เขาสร้าง-ทำเอาไว้

ลิออตตา เกิดเมื่อ 18 ธันวาคม 1954 ที่นิวยอร์ก, นิวเจอร์ซีย์ โดยแจ้งเกิดเป็นครั้งแรกจากงานโซป โอเปราภาคกลางวันเรื่อง ‘Another World’ เมื่อปี 1978 ซึ่งตอนนั้นเขายังทำงานเป็นบาร์เทนเดอร์ในนิวยอร์ก แต่พอปี 1981 เขาก็หยุดการแสดงในซีรีส์เรื่องนี้ เพื่อมาเสี่ยงโชคในฮอลลีวูด และได้บทในหนังโทรทัศน์ ‘Casablanca’ และงานดรามา-อาชญากรรม ‘Our Family Honor’ ก่อนได้บทสำคัญบทแรกใน ‘Something Wild’ (1986) งานกำกับของโจนาธาน เด็มเม ซึ่งทำให้เขาได้เข้าชิงรางวัลนักแสดงสมทบชายยอดเยี่ยม ลูกโลกทองคำ

แต่บทที่ทำให้คนรู้จักเขามากที่สุดก็คือ เฮนรี ฮิลล์ ในหนังมาเฟียของมาร์ติน สกอร์เซซี ‘Goodfellas’ และการเล่นเป็น ชูเลสส์ โจ แจ็กสัน จาก ‘Field of Dreams’ ตลอดชีวิตการทำงานลิออตตามีผลงานปรากฏในหลากหลายสื่อ มีเครดิตในรายการโทรทัศน์เป็นตัน, สารคดี และหนังใหญ่ กระทั่งในช่วงแรก ๆ ของการทำงาน เขาก็เคยเล่นละครเพลงมาแล้ว

หากงานส่วนใหญ่ก็คือบทสมทบ ที่หลาย ๆ เรื่องก็เป็นหนังที่ได้รับความสนใจ เช่น ‘Marriage Story’, ‘Blow’, ‘Killing Them Softly’, ‘The Place Beyond the Pines’ และ ‘Marriage Story’ หรือ การสวมบทสองบทบาทที่ได้รับคำชมเหลือเกินในหนังใหญ่ ‘The Many Saints of Newark’ เรื่องราวก่อนเหตุการณ์ในซีรีส์ ‘The Sopranos’ และบทสมทบในหนังอาชญากรรมของผู้กำกับสตีเวน โซเดอร์เบิร์กห์ ‘No Sudden Movie’

ลิออตตาเพิ่งเสร็จสิ้นการทำงาน ในหนังของเอลิซาเบ็ธ แบงก์ส ‘Cocaine Bear’ ก่อนมาทำงานใน ‘Dangerous Waters’ และนี่คือผลงานที่ห้ามพลาดของนักแสดงรายนี้

Goodfellas (1990): สกอร์เซซีไฟต์สุดตัวเพื่อให้ได้ลิออตตา ซึ่งไม่ใช่นักแสดงที่มีชื่อนัก แถมยังอายุราว 30 กลาง ๆ ดูใหม่เกินไปสำหรับการอยู่ท่ามกลางเทพของสกอร์เซซีอย่าง เดอนีโร และโจ เปสซี หากก็ทำให้เขาเป็นตัวเลือกที่เหมาะสม เพราะตัวละครเฮนรี ฮิลล์ มีลักษณะของพยานในเหตุการณ์มากกว่าเป็นตัวขับเคลื่อนเรื่องราว แล้วก็เป็นแกงสเตอร์ระดับกลาง ๆ ไม่ใช่พวกหัวแถว จากการแสดงที่ลิออตตามอบให้ เขาเป็นแกงสเตอร์และดูอันตราย แต่ขณะเดียวกันก็เงอะ ๆ งะ ๆ เหมือนคนธรรมดาที่โผล่ไปอยู่ผิดที่ผิดทาง และนั่นก็คือ ความเยี่ยมยอดของลิออตตาในหนัง มาสเตอร์พีซ อีกเรื่องของสกอร์เซซี

Field of Dreams (1989): หนังกีฬา-แฟนตาซี ที่เควิน คอสต์เนอร์เป็นชาวไร่ที่เชื่อว่าตัวเองสื่อสารกับชูเลสส์ โจ (ลิออตตา) นักเบสบอลระดับตำนานผู้จากไปและฮีโรของพ่อเขาได้ จนนำไปสู่การล้มข้าวโพดเพื่อสร้างสนามเบสบอล ที่ทำให้เขาเข้าใจพ่อที่เสียชีวิตไปแล้วมากขึ้น โดยได้วิญญาณของนักเบสบอลมากมายได้กลับมาลงสนามที่นี่ ผู้กำกับฟิล อัลเดน โรบินสัน เลือกลิออตตาเพราะ “ความรู้สึกถึงอันตราย” รวมถึง “ความคลุมเครือ” ซึ่งลิออตตาแสดงออกมายามเล่นเป็นคนห้าว ๆ แกร่ง ๆ แต่ที่เขามอบให้ตัวละครรายนี้เพิ่มเติม ก็คือ ความเปราะบาง, โหยหา, เศร้าสร้อย และรู้ซึ้งถึงบุญคุณ รวมทั้งทำให้ได้รู้ว่า ชูเลสส์ โจ คิดถึงเบสบอลมากแค่ไหน และผู้ชมก็รู้สึกปลื้มปิติในใจที่ได้เขากลับมา

Marriage Story (2019): ลิออตตาบอกว่า บทหนังเรื่องนี้เป็นหนึ่งในบทที่ดีที่สุดที่เคยอ่าน และก็ต้องให้เครดิตโนอาห์ บอมบัค ผู้กำกับ/ เขียนบทเช่นกัน ที่เลือกเขามารับบททนายคดีหย่าร้างของชาร์ลี (อดัม ไดรเวอร์) ทนายสายฟันซึ่งชาร์ลีไม่ต้องการ แต่ท้ายที่สุดเขาก็ไม่มีทางเลือก ลิออตตาขึ้นจอได้น่ากลัวสมเป็นทนายที่ไม่ต่างจากฉลามร้าย ผู้ผ่านคดีหย่าร้างไม่ต่ำกว่า 30 ปี กลายเป็นสีสันของหนัง โดยเฉพาะตอนเผชิญหน้ากับทนายอีกฝั่งที่รับบทโดยลอรา เดิร์น ซึ่งคว้าออสการ์ไปครอง ขณะที่คนชื่นชม ไดรเวอร์, สคาร์เล็ตต์ โยแฮนส์สัน และเดิร์น เขากลับถูกประเมินค่าต่ำกว่าที่เป็นจริง ทั้ง ที่หากไม่ได้ลิออตตา หนังอาจจะไม่เข้มข้นและเสียดสีได้แสบสันต์อย่างที่เป็น และตัวละครของเดิร์นอาจไม่เจอคู่ปรับที่แข็งแกร่ง จนการแสดงโดดเด่นขึ้นมาอย่างที่เห็น

Narc (2002): ด้วยบุคลิก ลิออตตามักได้บทเป็นพวกอาชญากรหรือตำรวจที่มีปัญหา ในเรื่องนี้เขาเป็นอย่่างหลัง โอ๊ก เจ้าหน้าที่ตำรวจยาเสพติดที่มาไขคดีฆาตกรรม ซึ่งสภาพทางจิตไม่มั่นคง สัมผัสได้ถึงอันตรายในตัว นี่คืออีกหนึ่งการแสดงที่ดีที่สุดของลิออตตา โดยเฉพาะการเล่นรับ-ส่งกับเจสัน แพทริก และการแสดงออกทางใบหน้า ที่ถ่ายทอดความเศร้า ความเจ็บปวดออกมาได้ชัดเจน โดยเฉพาะการที่ต้องแบกความทุกข์ ที่ตัวเอง (อาจจะ) เป็นคนก่อเอาไว้เต็มบ่า โอ๊กไม่ใช่คนดี แต่ไม่ใช่คนที่ปราศจากคุณค่าในตัว เป็นคนที่พยายามแก้ไขสิ่งที่ผิดให้ถูกต้อง ที่น่าเสียดายก็คือ เป็นอีกครั้งที่ลิออตตาถูกตีค่าต่ำกว่าเป็นจริง เช่นเดียวกับตัวหนัง ที่ถูกประเมินค่าต่ำกว่าคุณภาพที่นำเสนอออกมา

Something Wild (1986): บทสำคัญบทแรกในหนังใหญ่ของลิออตตา และเป็นบทที่ทำให้เขาได้เข้าชิงลูกโลกทองคำ กับเรื่องของยัปปีหนุ่มนักลงทุนทางการเงิน ที่เดินทางกับหญิงสาวเจ้าเล่ห์ แต่ถูกอดีตแฟนหนุ่มของเธอ นักตุ๋นที่รับบทโดยลิออตตา ซึ่งเพิ่งออกมาจากคุก, เป็นพวกชอบความรุนแรง, ขี้หงุดหงิด มาตามเกาะแกะเพื่อคืนดีกับเธอ ลิออตตาขึ้นจอได้อย่างมีพลัง, เสน่ห์ ในแบบที่กลายเป็นความโดดเด่นไม่แพ้สองนักแสดงนำเจฟฟ์ แดเนียลส์และเมลานี กริฟฟิธ ที่สำคัญจากที่ดูเหมือนจะเป็นงานโรแมนติกเบา ๆ แต่เมื่อลิออตตาปรากฏตัวขึ้น หนังก็เปลี่ยนเป็นอีกทิศทาง งานระทึกขวัญ ที่เต็มไปด้วยความพลิกผัน และช่วยไม่ได้เลยหากผู้ชมจะรู้สึกว่า “ใครกันที่จะจัดการไอ้บ้านี่ได้”

The Many Saints of Newark (2021): เรื่องราวตอนก่อนของ ‘The Sopranos’ ที่ด้วยแนวทางคืองานที่ลิออตตาคุ้นเคย และเป็นเรื่องเหมาะเจาะที่ในที่สุดเดวิด เชสก็มีบทที่ลงตัวกับเขา โดยอย่าลืมว่า ก่อนเจมส์ แกนดอลฟินีจะกลายเป็นโทนี โซปราโน ลิออตตาคือคนที่บอกผ่านบทนี้ จะเล่นทั้งทีต้องจัดเต็ม เมื่อเขารับบทเป็นทั้ง อัลโด ‘ฮอลลีวูด ดิก’ และซัลวาทอรี ‘ซัลลี’ พี่น้องฝาแฝดตระกูลมอลติแซนติ ที่มีความแตกต่างกันสุดขั้ว ขณะที่ดิกคือบทตามสูตรของลิออตตา แต่เขาทำได้ดีกว่าในบทซัลลี ที่ใช้ชีวิตในคุกและรู้ดีว่าอาชญากรรมทำอะไรได้บ้างกับจิตวิญญาณของผู้คน ลิออตตาทำให้ตัวละครตัวนี้มีพลัง และหนังมีชีวิตชีวาขึ้นมาทันที เมื่อเขาปรากฏตัวบนจอ

Identity (2003): การทำงานร่วมกันอีกครั้งของลิออตตากับเจมส์ แมนโกลด์จาก ‘Cop Land’ หนังดัดแปลงจากนิยายของอะกาธา คริสตี ที่ลิออตตามอบการแสดงที่หลากชั้นหลายซ้อน เป็นตัวละครที่ไม่ใช่คนอย่างที่เขาดูน่าจะเป็น ตัวหนังซึ่งมีลักษณะของหนังเชือด ก็นำเสนอออกมาได้อย่างน่าสนใจ เมื่อเรื่องราวค่อย ๆ ทวีความซับซ้อนมากขึ้น โดยเฉพาะก่อนหน้าที่ตัวละครจะทะยอยปรากฏตัวในโรงแรมที่เป็นจุดหมาย หนังไม่ได้เล่าเรื่องตามลำดับเวลา ทำให้เกิดสถานการณ์พลิกผัน และเซอร์ไพรส์มากมาย ทั้งในตัวเรื่องหลักและรอง

The Place Beyond The Pines (2012): งานนีโอ-นัวร์ ที่มีธีมน่าสนใจและนำเสนอประเด็นต่าง ๆ ผ่านเหตุการณ์ 3 เหตุการณ์ ที่เกิดขึ้นกับคน 3 รุ่น ที่เป็นการสำรวจความสัมพันธ์ของพ่อที่มีต่อลูก ๆ รวมที่ความเป็นชายที่เป็นพิษส่งผลอะไรบ้างกับครอบครัว บทของลิออตตาไม่ต่างไปจากหนังเรื่องอื่น ๆ ตำรวจสายสืบขี้ฉ้อ แต่กับการปรากฏตัวในบ้านของเพื่อร่วมงานที่รับบทโดยแบรดลีย์ คูเปอร์ โดยไม่บอกไม่กล่าว และยังลากยาวไปจนถึงนั่งกินดินเนอร์ คือช่วงเวลาที่น่าพรั่นพรึงของหนัง โดยผู้กำกับ/ เขียนบทของหนัง ดีเร็ก เซียนฟรานซ์ เขียนบทนี้เอาไว้ให้ลิออตตา เพราะการแสดงใน ‘Goodfellas’ ที่เซียนฟรานซ์มองว่า เป็นหนึ่งในหนังเรื่องโปรดของเขา

Cop Land (1997): หนังนีโอ-นัวร์ คลาสสิกของเจมส์ แมนโกลด์ ว่าด้วยตำรวจคอร์รัปชันในนิวเจอร์ซีย์ ที่ลิออตตารับมือนักแสดงรุ่นเฮฟวีเวท เดอนีโร, ซิลเวสเตอร์ สตอลโลน, ฮาร์วีย์ ไคเทล ได้อย่างถึงพริกถึงขิง และเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้หนังจากปี 1997 เรื่องนี้ยังคงได้รับการกล่าวขวัญถึง ในเรื่องความยอดเยี่ยม แม้จะสัมผัสถึงอิทธิพลจากงานคลาสสิกอย่าง ‘Chinatown’ และ ‘High Noon’ หากในที่สุดก็มีตัวตนให้รู้สึกชัดเจน ขณะที่สตอลโลนได้รับคำชมในเรื่องการแสดง ลิออตตาก็ทำได้ดีในการส่งบรรดานักแสดงร่วมจอ ที่หากเปรียบเป็นการแสดงของวงซิมโฟนี การแสดงของลิออตตาก็คือ เครื่องดนตรีที่เล่นด้วยโน้ตสูงที่สุด เต็มไปด้วยความกระตือรือร้น และละเมียดละไม

นอกจากนี้ยังมีหนังอีกหลาย ๆ เรื่องที่ลิออตตาฝากการแสดงที่น่าสนใจเอาไว้ และน่าตามหามาชมกัน ไม่ว่าจะเป็น ‘Unlawful Entry’, ‘Killing Them Softly’, ‘Observe and Report’, ‘Blow’ หรือ ‘Hannibal’ ที่ลิออตตาเป็นเจ้าของฉากจำฉากหนึ่งในโลกภาพยนตร์

ให้กำลังใจและสนับสนุนเราได้ที่บัญชีธนาคารกสิกรไทย หมายเลข 100-2-10283-4 แล้วแจ้งมาที่กล่องข้อความของเพจ sadaos หรือที่อีเมล shopsadaos@gmail.com เพื่อรับของขวัญแทนน้ำใจ

ติดตามอ่านเรื่องราว ข่าวสาร ชมตัวอย่าง ชมคลิป ชม MV อ่านวิจารณ์หนังและเพลง ได้ด้วยการกดไลค์เพจสะเด่าส์ ได้ที่นี่