อีกหนึ่งคำตำหนิถึงบริการฟังเพลงสตรีมมิง จาก สตีเวน แวน แซนด์ท

แม้จะได้รับความนิยมจนกลายเป็นฟอร์แม็ทในการฟังเพลงหลักของผู้บริโภคดนตรีไปแล้ว แต่การให้บริการสตรีมมิงก็ยังไม่ได้ใจบรรดาศิลปินสักเท่าไหร่นัก และสตีเวน แวน แซนดท์ หนึ่งในนักดนตรีที่ได้รับการยกย่อง และเป็นยอดฝีมือระดับตำนาน, บรรณารักษ์แห่งดนตรีร็อคแอนด์โรลล์ และนักแสดง ก็เป็นอีกคนหนึ่งที่ออกมาบอกว่า ความเฟื่องฟูรุ่งเรืองของสตรีมมิง อย่าง สปอติฟาย, แอปเปิล มิวสิค, อะเมซอน มิวสิค อันลิมิเต็ด และแพนดอรา ก่อความเสียหาย และทำให้ชีวิตของศิลปินแย่ลงจริงๆ จากเรื่องราวที่พอล เรสนิคอฟฟ์เอามาบอกเล่าให้อ่านกันใน digitalmusicnews.com

แวน แซนด์ทเป็นนักดนตรีผู้ยิ่งใหญ่อีกคนหนึ่งที่ได้รับการจารึกชื่อในหอประกาศเกียรติคุณร็อแอนด์โรลล์ รวมทั้งเป็นหนึ่งในสมาชิกคนสำคัญของวง E Street Band ของบรูซ สปริงสทีน ได้เปิดให้สัมภาษณ์ในงานสัมนาเกี่ยวกับไวนีล (Making Vinyl conference) ที่ดีทรอยต์เมื่อไม่นานมานี้ ซึ่งช่วงหนึ่งของการให้สัมภาษณ์ แวน แซนด์ทได้พูดถึงเครื่องเล่นแผ่นเสียงพกพา พอร์เทเบิล 45 ที่ทำให้งานร็อคแอนด์โรลล์ได้รับความนิยมมากขึ้น เพราะทำให้แฟนเพลงเด็กๆ ได้ฟังเพลงอย่างเป็นส่วนตัวในห้องของตัวเอง ต่างจากก่อนหน้านี้ที่พวกเขาต้องขออนุญาติผู้ปกครอง เพื่อเปิดเครื่องเล่นแผ่นเสียงในห้องนั่งเล่นฟัง ทำให้เพลงของศิลปินอย่าง ลิตเติล ริชาร์ด ไม่น่าจะได้รับอนุญาตให้เปิด แต่ถึงจะแอบฟังในห้องนอนของตัวเองได้ พวกเด็กๆ ก็ต้องไม่เร่งเสียงลำโพงให้ดังจนเกินไปนัก

“มันเป็นเรื่องที่น่าสนใจ แล้วก็แสดงให้คุณเห็นด้วยว่า ในบางครั้งด้วยอะไรบางอย่าง เทคโนโลยีก็สร้างผลกระทบกับประวัติศาสตร์ได้” แวน แซนด์ท บอก “ถ้าไม่มีเครื่องเล่นพอร์เทเบิล 45 ร็อคแอนด์โรลล์อาจจะหายวับไปเลย เพราะในบางช่วงเวลา มันก็แทบจะหายไปอยู่แล้ว”

แล้วสตรีมมิงล่ะ? มันส่งผลอะไรกับวงการเพลงในยุค 2000 บ้าง? “ผมปลื้มจริงๆ กับสิ่งที่คุณ (แวน แซนด์ท) พูดถึงเครื่องเล่นพอร์เทเบิล 45 และผลกระทบที่มันมีต่อประวัติศาสตร์ของดนตรีร็อคแอนด์โรลล์ มันทำให้ผมถึงกับตัวลอย แล้วกับสตรีมมิงล่ะ บางทีมันอาจจะเป็นพอร์เทเบิล 45 ของยุคนี้ ในเรื่องของเทคโนโลยีที่เข้ามามีส่วนในชีวิต สตรีมมิงช่วยในเรื่องของการสร้างสรรค์ หรือทำร้ายการสร้างสรรค์ หรือบางทีไม่ใช่ทั้งสองอย่างนี้เลย?”

แวน แซนด์ท ตอบว่า “เอ่อ… นั่นเป็นคำถามที่ตอบยากน่ะ ด้วยอะไรบางอย่างลูกขุนยังอยู่ข้างนอก มันยังเป็นของใหม่ ความรู้สึกในตอนนี้ก็คือ มันไม่เพียงแค่ทำร้าย แต่เห็นๆ กันอยู่ว่ามันฆ่าสิ่งที่เคยเป็นในอุตสาหกรรม โดยธรรมชาติของมัน มันคือหายนะสำหรับศิลปิน เป็นหายนะ

“และสถานการณ์แบบนี้ ไม่ได้ทำให้ใครรวยแบบมหารวยขึ้นมาได้ แต่ทำให้การทำอะไรเลี้ยงชีวิต ในแบบที่เรากำลังทำอยู่ทุกวันนี้เป็นเรื่องแทบจะเป็นไปไม่ได้ นั่นคืออะไรที่เกิดขึ้นในทุกวันนี้” แวน แซนด์ท กล่าว

“ในด้านบวก แน่นอนว่าตอนนี้ทุกๆ คนคือผู้จัดจำหน่าย, ทุกคนคือค่ายเพลง และมันก็มีทั้งพวกคุณภาพดีและคุณภาพห่วยๆ เพราะทุกๆ คนสามารถเข้าถึงได้และทุกคนก็เข้าถึงโลกทั้งโลกได้ นั่นคือส่วนที่มหัศจรรย์ของมัน ในอีกทางหนึ่ง มีงานศิลปะบางอย่างที่ต้องการการเรียนรู้ ต้องการประสบการณ์ มันต้องการการสอน แต่เราไม่สามารถสอนตัวเราเองได้ทุกอย่างหรอก ดังนั้นในระดับที่น้อยที่สุด มันทำให้กระบวนการพัฒนาการทางความคิดสร้างสรรค์เจือจางลง เพราะมันทำให้อะไรๆ หาง่ายมากขึ้น เข้าถึงง่ายขึ้น ในการที่จะเอาอะไรก็ตามที่คุณต้องการออกมา แต่มันก็กระตุ้นให้คุณจัดการสิ่งต่างๆ ออกมาเร็วเกินไป คุณสามารถบังคับการทำงานได้ แต่คุณยังต้องมีพัฒนาการ

“ไม่มีใครที่เกิดมาแล้วเจ๋งเลย ไม่มี มันต้องใช้เวลา ความเยี่ยมยอดต้องใช้เวลา มันต้องมีพัฒนาการ และนั่นคือปัญหาของเราในตอนนี้ ไม่มีเวลา ทุกอย่างเป็นเรื่องปัจจุบันทันด่วน ทุกอย่างมีแค่ ‘เดี๋ยวนี้ ตอนนี้ ขณะนี้ ปัจจุบันนี้’ และนี่คือปัญหาใหญ่

“มันมีทั้งข้อดีและข้อเสีย แต่ในทางเศรษฐกิจแล้ว มันคือหายนะที่ไม่มีทางได้รับการแก้ไข เราต้องพยายามหาวิธีการใหม่ๆ ในการทำมาหากิน ที่เกิดขึ้นกับผมก็คือ ซาวนด์เอ็กซ์เชนจ์ (SoundExchange) มันคือความมหัศจรรย์ เป็นกฎใหม่ที่บอกว่าสถานีวิทยุดิจิตอลจะต้องจ่ายให้ศิลปินเพื่อเล่นเพลงของพวกเขา มันเป็นของที่ดีเลิศเลยละในตอนนี้ ถึงจะยังไม่มีผลกับคนมากมายนัก แต่มันส่งผลกับที่สถานีของผม” แวน แซนด์ที่เป็นผู้ดำเนินรายการทางสถานีซิริอุส เอ็กซ์เอ็มด้วยกล่าว

“เรามีการเปิดเพลงวนไปเหมือนในอดีต เราจะเลือกเพลงที่เจ๋งที่สุดในโลกนี้มาเพลงหนึ่ง แล้วก็เล่นไปวันละ 6 ครั้งเป็นเวลา 6 สัปดาห์ โดยหวังว่าอาจจะมีคนไปซื้อมัน หรืออย่างน้อยก็ติดเข้าไปในหัว เข้าใจ และคุ้นเคยกับมันจริงๆ แต่หกครั้งต่อวันเป็นเวลาหกสัปดาห์ เราจ่ายให้ศิลปิน 6-7,000 เหรียญสำหรับค่าเพลง และนั่นเป็นเพียงทางเดียวที่ผมรู้ว่ามีคนจ่ายเงินสำหรับเพลงที่พวกเขาทำ การทำเพลงไม่ต่างไปจากงานอดิเรกราคาแพง และสถานีวิทยุดิจิตอลของคุณจ่ายให้กับเพลงที่ออกอากาศจริงๆ เป็นเรื่องที่ดี และถ้าคุณทำเพลงให้กับสถานีของเรา คุณก็จะได้เห็นเงินเห็นทอง

“แต่ในอีกทางหนึ่ง ในวันนี้ทุกอย่างดูจะพุ่งไปที่การแสดงสดไปแล้ว แต่คุณจะได้คนดูยังไง หากเพลงไม่ถูกเปิดออกอากาศ? ดังนั้นเราเลยพยายามให้โปรโมเตอร์หันมาสนใจพวกวงหน้าใหม่ๆ ที่เราแนะนำให้ได้เป็นพันๆ วง

“แล้วบางครั้งบางคราวก็มีอะไรเกิดขึ้นได้เหมือนกัน อาจจะมีสักวงที่โทรมาหาเรา บอกว่าโปรโมเตอร์บางคนได้ยินเพลงของพวกเขาจากสถานีของเรา และดึงพวกเขาไปเล่นในเทศกาลดนตรี นั่นคือสิ่งที่เราหวังให้เกิดขึ้น เราหวังว่าศิลปินจะได้รับการเปิดเพลงมากพอที่จะทำให้คนหันมาสนใจพวกเขา นั่นคือทุกอย่างที่เราสามารถทำได้ในตอนนี้

“มันเป็นเรื่องซับซ้อน แถมยังเป็นโลกใหม่ เรายังคงต้องปรับกันไปอีก แต่ตอนนี้มันเป็นเรื่องยากละ สำหรับใครก็ตามที่พยายามเลี้ยงตัวเองแบบเดียวกับที่พวกเราทำ”

โดย นพปฎล พลศิลป์ เรื่อง อีกหนึ่งคำตำหนิถึงบริการฟังเพลงสตรีมมิง จาก สตีเวน แวน แซนด์ท คอลัมน์ ดนตรีมีเหตุ หนังสือพิมพ์ ไทยโพสท์ วันที่ 10-11 ตุลาคม 2561